သမိုင္းပညာရွင္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္ ကြယ္လြန္

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထုိင္ေသာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား သမိုင္းပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္ (အသက္ ၇၇ ႏွစ္) သည္ ယမန္ေန႔ ညေနပိုင္းတြင္အသည္းကင္ဆာ ေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ သြားသည္။

ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္

၎သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ရွိ Maimonides Medical Center ေဆး႐ုံသို႔ တက္ေရာက္ ၍ ေဆးကုသမႈခံယူၿပီးေနာက္ ယင္းေဆး႐ုံ၌ပင္ ကြယ္လြန္သြားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သားျဖစ္သူ ကိုႏိုင္ေက်ာ္က ဧရာ၀တီသို႔ေျပာသည္။

“ေဖေဖ ညေန ၅ နာရီမွာ အသည္းကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္သြားပါတယ္။ ေဆး႐ုံမွာ တလေက်ာ္ေက်ာ္ ေနခဲ့ရပါတယ္”ဟု သူက ေျပာျပသည္။

ဆရာႀကီးကြယ္လြန္သြားျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ ဆံုးရႈံးမႈတရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ကိုလံဘီယာ တကၠသိုလ္တြင္ ဧည့္
ပါေမာကၡ အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ သံဃာေတာ္ ေဒါက္တာ နာယက က မိန္႔ၾကားသည္။

“ဒကာႀကီး ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ ကြယ္လြန္သြားတာဟာ ရခိုင္ျပည္သူေတြ အတြက္သာမက ျမန္မာျပည္သူေတြ အတြက္ေရာ၊ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူေတြ အားလံုးအတြက္ပါ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ ဆံုးရႈံးမႈတရပ္ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာ နာယက က မိန္႔သည္။

အေမရိကန္အေျခစိုက္ Arakan Freedom Movement Committee မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ခိုင္ဘခင္ကလည္း“ဆရာႀကီး ကြယ္ လြန္သြားတာဟာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြအတြက္ မဟာတံတိုင္းတခု ၿပိဳလဲသြားတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ”ဟု ေျပာဆုိသည္။

ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္ မကြယ္လြန္ခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တလမ္းေမာင္းစနစ္ျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက်င့္သုံးေနခဲ့၍ ယခုကဲ့သို႔ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူ အျပန္အလွန္ရွိေသာ စနစ္ကို က်င့္သုံးပါက ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေပၚလာမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္မ်ားကို အမွတ္ရမိသည္ဟုလည္း ခိုင္ဘခင္က ဆိုသည္။

ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္ကို ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ တန္းလြဲေခ်ာင္း ကူးတို႔ဆိပ္ ေက်းရြာ၌ အဘ ဦးေမာင္လူ၊ အမိ ေဒၚလွ၀င္းဦးတို႔မွ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အငယ္ဆံုးသားျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီးသည္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဖရတ္ တကၠသိုလ္(ခ်င္းမိုင္)ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ဖူးသည္။

၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ မိုနာ့ခ်္ တကၠသိုလ္မွေပးအပ္ေသာ သမိုင္းဆိုင္ရာ ပါရဂူဘြဲ႕ကို ရရွိခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ဆရာႀကီး သည္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား ပညာေရးသမိုင္း စာအုပ္ျဖင့္ အမ်ိဳးသား စာေပဆု ရရွိခဲ့သည္။ မၾကာေသးခင္က Red Peacock အမည္ရွိ စာအုပ္ကို ပုံႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသးသည္။

ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚေထြးယဥ္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္(တြဲဖက္ ပါေမာကၡ၊ ဒႆနိက ဌာန – အၿငိမ္း စား) ႏွင့္ သားသမီး ေျခာက္ဦး က်န္ရစ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ ကိုယ္ေရးအက်ဥ္း

ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ကို ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ တန္းလြဲေခ်ာင္း ႐ြာမ ရြာသစ္ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။

ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ ဆည္းပူးရရွိခဲ့ေသာ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဘြဲ႕မ်ားမွာ B.A (History and Religion) ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (၁၉၅၉) ၊ B.A (Honors) Oriental History ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (၁၉၆၀) ၊ M.A (History of Asia) ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (၁၉၆၄) ၊ B.L (Law) ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (၁၉၆၆) ၊ PhD (History of Southeast Asia) Monash University. Australia. 1979 စသည့္ ဘြဲ႔မ်ားကို ရရွိခဲ့သည္။

ေဒါက္တာေအးေက်ာ္သည္ ကထိက (သမိုင္းဌာန) ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (၁၉၆၂-၁၉၈၀) ။ တြဲဖက္ ပါေမာကၡ (သမိုင္းဌာန) ဖယတ္ တကၠသိုလ္၊ ခ်င္းမိုင္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ (၁၉၈၂-၈၄) ။ ကထိက (ေခတ္သစ္ ဘာသာေဗဒႏွင့္ သဒၵေဗဒ ဌာန) ေကာ္နဲ တကၠသိုလ္၊ နယူးေယာက္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ (၁၉၈၄- ၈၉) ။ ဘာသာျပန္ ကၽြမ္းက်င္သူ ( သကၠတစာေပ ဌာန) ဟားဗတ္ တကၠသိုလ္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ (၁၉၉၁-၀၂) ။ တြဲဖက္ ပါေမာကၡ (သက္ႀကီးမ်ားအတြက္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ပညာသင္ၾကားေရး အစီအစဥ္) နယူးေယာက္ တကၠသိုလ္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ (၁၉၉၃- ၉၅) ။ တြဲဖက္ပါေမာကၡ (အာရွသုေတသန ဌာန) နယူး ေယာက္ တကၠသိုလ္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု (၁၉၉၆- ၉၉)၊ လြတ္လပ္ေသာ အာရွအသံ (R.F.A) ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္တြင္ အႀကံေပး အယ္ဒီတာ(၃ႏွစ္ခန္႔)အျဖစ္ တာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ အၿငိမ္းစားယူ၍ ျမန္မာ့အေရးဆိုင္ရာမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ ေနထိုင္ခဲ့သည္။

ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ စာအုပ္မ်ား -

၁၊ ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ ရိုးရာဓေလ့ (၁၉၆၈)
၂၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသားပညာေရးသမိုင္း (၁၉၇၀) စာအုပ္ျဖင့္
၁၉၇၁ခုႏွစ္အတြက္ အမ်ိဳး သားစာေပဆုကို ဆြတ္ခူးခဲ့သည္။
၃၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားႏွင့္ ရိုးရာဓေလ့ (၁၉၇၃)
၄။ On the Birth of Modern Family Law in Burma and Thailand. Singapore (1990)
၅၊ The Voice of young. Cornell University, March 1990
၆၊ Code and Custom in Burma and Thailand. Scotland. 1993

၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္းက ဧရာ၀တီ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ

ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴး

...........................

ဧရာဝတီသတင္း